Cũng tương tự, vắc-xin điều trị bệnh
cúm A/H1N1 – được điều chế chỉ trong 5 tháng sau khi ca đầu tiên về dịch
bệnh
cúm này được phát hiện ở Mexico – đã được giới chuyên môn xem là thành
tựu y
học nổi bật nhất trong năm 2009.
Sau đây là những thành tựu y học nổi
bật nhất trong năm 2009 được đài CNN bình chọn:
1. Vắc-xin
cúm A/H1N1
Vắc-xin cúm A/H1N1 có thể được xem
là thành tựu y học quan trọng nhất trong năm nay.
Loại vắc-xin này đã được chế tạo
trong khoảng thời gian kỷ lục, chỉ với 5 tháng kể từ thời điểm những
trường hợp
cúm A/H1N1 được phát hiện đầu tiên là vào cuối tháng 3.2009.
Công ty Sinovac Biotech (Trung Quốc)
đã hoàn tất các vụ thử nghiệm lâm sàng đầu tiên về loại vắc-xin cúm
A/H1N1 vào giữa
tháng 8.2009. Sau đó, nhiều hãng dược phẩm khác, trong đó có hãng CSL
của Úc và
Novartis ở châu Âu, cũng đã lần lượt trình làng vắc-xin của mình.
Các loại vắc-xin này hoặc chứa
vi-rút bệnh cúm không còn hoạt động được (tạm gọi vắc-xin 1) hoặc chứa
vi-rút
còn sống song đã yếu đi không thể gây bệnh cúm được (tạm gọi vắc-xin 2).
Loại vắc-xin 1 thường được dùng dưới
dạng tiêm, trong khi vắc-xin 2 là qua dạng phun xịt vào mũi. Cả hai loại
vắc-xin
này đều được sản xuất bằng cách nuôi dưỡng vi-rút trong trứng gà.
Khoảng 3 tỉ liều vắc-xin cúm A/H1N1
sẽ được sản xuất hằng năm và lô vắc-xin đầu tiêu đã được tung ra thị
trường hồi
tháng 11.2009.
Vắc-xin cúm A/H1N1, “thần hộ mệnh”
của con người trong thời dịch cúm – Ảnh: Reuters
2. Mắt
điện
Các nhà khoa học thuộc Viện Công
nghệ Massachusetts (MIT) đã chế tạo ra một microchip (vi mạch xử lý) có
tác dụng
giúp người khiếm thị phục hồi một phần thị lực.
“Mắt điện” này không có tác dụng
phục hồi thị lực hoàn toàn song sẽ giúp người sử dụng nó có thể nhận
thấy được khuôn
mặt, hình bóng người khác và xác định được các phòng ốc cũng như đường
phố mà
không cần trợ giúp.
Con chip này sẽ được cấy vào nhãn
cầu của bệnh nhân. Bệnh nhân khiếm thị sau đó sẽ đeo một cặp kính mắt có
trang bị
một chiếc camera nhỏ giúp truyền hình ảnh trực tiếp đến con chip. Và con
chịp
này sẽ có nhiệm vụ truyền hình ảnh đến não.
Theo các chuyên gia MIT, một số cuộc
thử nghiệm trên heo con đã cho kết quả khả quan. Các nhà nghiên cứu hy
vọng sẽ
tiến hành thử nghiệm ở người trong vòng hai năm tới.
điện”, niềm hy vọng của người khiếm thị – Ảnh: MIT
3. Máy trợ thính Lyric
Một loại máy trợ thính mới do các
nhà khoa học Mỹ chế tạo đã không còn gây phiền hà cho bệnh nhân khiếm
thính với
những rắc rối thường hay gặp như pin yếu, phải lấy máy ra trước khi đi
tắm hoặc
đi ngủ…
Máy trợ thính Lyric, do công ty
InSound Medical của Mỹ sản xuất, giúp tránh khả năng phải mổ ghép máy
nhờ nó có
thể cất giấu ẩn bên trong ống tai.
Thiết bị này có thể được sử dụng
suốt 24 giờ mỗi ngày mà không cần lấy ra. Thế nhưng, nó cần được thay
thế 3-4
lần mỗi năm. Mỗi lần cần lấy máy ra, người sử dụng chỉ việc lấy thanh
nam châm đưa vào tai.
Hiện tại, có khoảng 3.500 người mang
máy trợ thính Lyric và số người sử dụng thiết bị này đang ngày càng gia
tăng.
trợ thính Lyric – Ảnh: Ubergizmo.com
4. Xương gỗ
Các nhà khoa học ở Viện Khoa học và
Công nghệ Đồ gốm (Ý) đã tìm ra một kỹ thuật mới để tái sinh xương bị gãy
rất độc
đáo: đó là sử dụng những miếng gỗ nhỏ.
Các nhà nghiên cứu nhận thấy rằng
một số loại gỗ, như gỗ sồi đỏ, có kết cấu xốp rất giống xương người.
Các bác sĩ có kế hoạch dùng những miếng
gỗ nhỏ để kích thích quá trình phục hồi của cơ thể.
Anna Tampieri, nhà khoa học thực
hiện dự án tạo xương gỗ này, đã phát biểu trên đài CNN rằng trong khi cơ
thể có
thể tự tạo ra xương mới thì các tế bào máu trong cơ thể cũng cần một vật
gì đó
để “bấu víu”.
Tampieri đã thử nghiệm thành công
phương pháp tạo xương độc đáo này ở loài cừu và hy vọng sẽ sớm thử
nghiệm trên người.
gỗ thành xương, một liệu pháp đang được hy vọng sẽ chữa gãy xương – Ảnh:
Medgadget.com
5. Liệu pháp từ trường chống trầm cảm
Một chiếc mũ điện từ có thể giúp
hàng triệu người bị trầm cảm vượt qua được bệnh tật mà không cần dùng
thuốc
chống suy nhược.
Số là các nhà khoa học đã tìm ra
Liệu pháp kích thích từ trường xuyên sọ NeuroStar giúp truyền từ trường
vào vỏ
não của bệnh nhân, vốn là một phần não điều chỉnh các trạng thái tình
cảm của
con người.
Liệu pháp này có tác dụng kích thích
các neuron thần kinh sản sinh ra nhiều chất giúp cải thiện trạng thái
tinh thần.
Sau các lần điều trị kéo dài 30-40
phút mỗi ngày, khoảng 1/2 bệnh nhân trong cuộc thử nghiệm lâm sàng liệu
pháp
này đã giảm đáng kể các triệu chứng trầm cảm và 1/3 cho biết đã phục hồi
hoàn
toàn, theo công ty Neuronetics.
Kể từ giữa năm 2009, liệu pháp từ
trường chống trầm cảm đã được phổ biến ở 31 bang của Mỹ.
(TNO) Cũng liên quan tới đại dịch cúm A/H1N1, những sản phẩm góp phần
vào việc
phòng chống dịch bệnh cúm này đã được đài CNN đưa vào danh sách 10 thành
tựu y
học nổi bật nhất trong năm 2009.
pháp từ trường chống trầm cảm – Ảnh: Newjerseytms.com
6. Khẩu trang chống vi-rút
Ngay sau khi xảy ra đợt
bùng phát dịch bệnh SARS/cúm A/H5N1 hồi năm 2003, hãng dược phẩm
Filligent có
trụ sở tại Hồng Kông (Trung Quốc) đã bắt tay ngay vào việc sản
xuất ra khẩu trang chống vi-rút.
Và hãng này đã mất tới 6
năm, tiêu tốn đến 10 triệu USD để chế tạo khẩu trang sinh học chống
vi-rút
BioMask, vừa được “trình làng” ngay thời điểm dịch bệnh cúm A/H1N1 bùng
phát trong năm 2009.
Không giống với các khẩu trang
khác, khẩu trang sinh học BioMask có thể “bẫy mồi” và tiêu diệt sạch
những mầm
bệnh và hóa chất độc hại trong không khí, đồng thời còn làm tê liệt
những vi-rút
gây bệnh trước khi chúng có thể xâm nhập vào cơ thể.
7.
Sơn kháng khuẩn
Một ngày nào đó, sơn tường nhà bạn có
thể bảo vệ bạn khỏi các vi khuẩn, vi trùng nguy hại.
Số là các nhà khoa học thuộc Đại học
South Dakota
(Mỹ) đã tạo ra một loại phân tử chống khuẩn có thể trộn thêm vào sơn
tường và
vải sợi để giúp tạo đặc tính chống khuẩn của những sản phẩm này.
Chất này có tên gọi là
N-halamine CI-TMPM có thể chống được những “siêu vi trùng” trong bệnh
viện.
Những “siêu vi trùng” này được cho là đã cướp đi mạng sống của khoảng
88.000
người/năm chỉ riêng ở Mỹ.
Các bệnh viện và trung tâm chăm sóc
y tế sử dụng loại sơn này sẽ cần phải lau chùi, làm sạch những bức tường
được sơn
hằng tuần hoặc mỗi nửa tháng. Tuy nhiên, công dụng diệt khuẩn của loại
sơn này
sẽ kéo dài hơn một năm.
Trưởng nhóm nghiên cứu, Tiến sĩ Yuyu
San, hiện đang “đàm phán” với các hãng sơn để hợp tác sản xuất sơn chống
khuẩn.
8.
Ống nghe điện tử
Ống nghe (khám bệnh) không thay đổi
nhiều trong nhiều thập niên qua nhưng hiện công ty sản xuất
thiết bị y khoa 3M đã phát minh ra ống nghe điện tử Littmann Model 3200.
Đây là loại ống nghe điện tử đầu
tiên sử dụng công nghệ Bluetooth để truyền dữ liệu đến máy tính. Ống
nghe này
truyền các âm thanh từ tim, phổi và những cơ quan khác đến một phần mềm
có tên gọi
là Zargis Cardioscan. Phần mềm này sẽ giúp phân tích sâu hơn những thông
tin
trên.
Ống nghe Littmann Model 3200 đã được
tạp chí Popular Science (Mỹ) chọn là “Phát minh của năm 2009”.
Ống nghe điện tử Littmann Model 3200 – Ảnh:
Allheart.com
9.
Khớp gối JaipurKnee
Một nhóm các sinh viên trường Đại
học Stanford (Mỹ) đã tạo ra khớp gối giả được xem là rẻ nhất thế giới,
chỉ với
giá 20 USD/chiếc (tương đương 365.000 đồng VN).
Khớp gối JaipurKnee mô phỏng theo
các cử động của khớp gối bình thường và đã được 300 người ở Ấn Độ sử
dụng.
Những khớp gối được dùng phổ biến
trên thị trường gồm có khớp gối titan, có giá từ 10.000-100.000 USD.
Hy vọng của nhóm nghiên cứu này là
sản xuất được 100.000 khớp gối trong vòng 3 năm tới và có thể giảm giá
xuống
dưới 20 USD/chiếc.
Tuy nhiên, tranh cãi xung quanh vụ
khớp gối giả này đã xảy ra hồi tuần trước khi trường Đại học LeTourneau ở
bang Texas khẳng định họ đã
nghiên cứu chế tạo cùng sản phẩm như vậy trong nhiều năm nay.
10. Hệ thống giữ ấm cơ quan nội tạng
Cho tới thời gian gần đây, các cơ
quan nội tạng đợi để được cấy ghép vào bệnh nhân thường được đưa ngay
lập tức
vào tủ đông lạnh. Nhưng sau 5 giờ “trú” trong tủ lạnh, quả tim, phổi
hoặc gan thường
không còn “chất lượng” như trước.
Quỹ thời gian “eo hẹp” như vậy đã
gây áp lực khủng khiếp cho bác sĩ cũng như bệnh nhân vì phải luôn sẵn
sàng mổ
và ghép ngay khi có cơ quan nội tạng.
Thế nhưng, đó chỉ là chuyện của
trước đây, vì hiện nay đã có một bộ máy giúp giữ ấm các cơ quan này thay
vì làm
lạnh và liên tục bơm máu, khí ô-xy cũng như dưỡng chất cho các cơ quan
này, qua
đó, giúp kéo dài thời gian “trữ” cơ quan nội tạng lên gần 12 giờ.
Thông qua hệ thống chăm sóc cơ quan
nội tạng trên, “con đẻ” của hãng cung cấp thiết bị y khoa TransMedics
(Mỹ),
việc cấy ghép nội tạng xuyên quốc gia không còn là điều quá xa vời.
Chẳng hạn như
một trường hợp trong năm nay khi một quả tim đã được đưa từ Đức sang Hy
Lạp để
cấy ghép.
Hệ thống giữ ấm cơ quan nội tạng này
hiện đang có mặt trên thị trường ở châu Âu với chức năng giữ ấm tim và
trong
năm 2009, TransMedics cũng đã chế tạo một hệ thống tương tự cho phổi.
YHTH
Theo thanh nien
