Các dạng bào chế
Viên trứng 75mg đặt vào âm đạo; Dạng kem 5%, đựng trong ống mềm hoặc gói loại
dùng một lần; Dạng bọt: đóng trong ống xịt. Dùng độc lập hoặc dùng kèm với bao
cao su hoặc màng ngăn âm đạo; Dạng phim: miếng giấy mỏng có tẩm N9 và chuyển
thành gel dính khi đưa vào âm đạo.
N9 là chất đã được dùng gần 50 năm nay. Thuốc
phải dùng trước mỗi lần quan hệ tình dục, ít nhất từ 15 phút đến 1 giờ, đủ để
tan trong âm đạo trước lúc giao hợp, nếu dùng sau khi đã xuất tinh là chậm trễ
vì tinh trùng, mỗi lần phóng hàng trăm triệu con (300-500 triệu) với áp lực
phóng lên sát ngay cổ tử cung nên không tránh khỏi một số đã vọt qua cổ tử
cung, thoát ra ngoài khả năng của thuốc, nên tiếp tục di chuyển lên vòi trứng
để thụ tinh cho noãn, dẫn đến thuốc bị vô hiệu.
Mỗi liều thuốc vừa đủ diệt tinh trùng trong
một lần xuất tinh nên phải dùng lại thuốc trong mỗi lần quan hệ tiếp theo (thời
gian tác dụng tối đa: 2 giờ).
Đối với loại viên trứng cần đặt vào đáy âm
đạo sát với cổ tử cung. Dạng bọt bơm trực tiếp vào âm đạo, tạo nên màng diệt
tinh trùng. Dạng kem và gel đưa vào âm đạo bằng dụng cụ hoặc bơm vào mặt sau
màng ngăn âm đạo hay mũ cổ tử cung, ngăn cản và diệt tinh trùng.
Hai dạng này không gây xót cho niêm mạc âm
đạo và còn tạo sự bôi trơn thuận lợi cho những phụ nữ đã có tuổi (giảm dịch
tiết) nhưng hiệu quả kém hơn dạng bọt.
Dạng phim được đưa vào ngay cổ tử cung. Nhìn
chung dùng đơn độc thuốc diệt tinh trùng hiệu quả không cao bằng dùng phối hợp
với bao cao su.
Ngoài ra còn có dạng bọt bể, đó là miếng
polyurethan tròn có đường kính khoảng 5cm và có một túi ở giữa trùm lên cổ tử
cung, bên trong túi có chứa N9. Loại này có thể để lâu trong âm đạo đến 24 giờ
mà không cần bổ sung chất diệt tinh trùng.
Ưu điểm
Thích hợp với tất cả phụ nữ ở mọi lứa tuổi.
Các dị ứng ít khi xảy ra và nếu có ngừng thuốc là hết. Thuốc không gây ảnh
hưởng đến thai nhi nếu lỡ mang thai. Không làm tổn hại đến chức năng hoạt động
của các cơ quan sinh dục. Thuốc gây nhờn các thành âm đạo nên làm tăng khoái
cảm.Không đòi hỏi tư vấn bác sĩ, chỉ cần khéo léo đặt vào bên trong âm đạo
trước khi giao hợp.
Nhược điểm
Hiệu quả tránh thai chưa thật cao: chỉ số
Pearl: 5-20 (cứ 100 phụ nữ áp dụng trong thời gian một năm có từ 5-20 trường
hợp vỡ kế hoạch) trong khi vòng tránh thai, chỉ số này là 1-3; Tỷ lệ thất bại
chủ yếu (60%) do sử dụng sai, còn thất bại do thuốc chỉ khoảng 2%, thời gian
tác dụng của thuốc ngắn; Dễ xuất hiện cảm giác ngứa ngáy tại chỗ, nóng hoặc
buốt (10% trường hợp dùng bị phản ứng phụ này); Phải nằm ở tư thế bắt buộc
trong khi quan hệ hay trước đó một lúc, sau khi quan hệ chảy ra ngoài; Không
được tắm xà phòng trước và sau khi dùng thuốc một thời gian; Giá thuốc không rẻ
và không tiện mua (nhiều nhà thuốc không kinh doanh loại này).
Một số chỉ định khác
Benzalkonium clorid: Đây là dẫn chất ammonium
bậc 4 gồm các alkylbenzyldimethyl clorid. Có khá nhiều tên biệt dược: arnil,
benasept, germicin, zephirol… Tác dụng chủ yếu sát khuẩn với nhiều chủng vi
khuẩn gram(+) và gram(-). Ngoài ra còn có tác dụng ức chế hoặc diệt tinh trùng
tùy theo nồng độ. Viên nén đặt âm đạo (25mg) hoặc viên trứng (18,9g), đặt một
viên vào âm đạo 2-3 phút trước khi giao hợp. Dùng đơn thuần hoặc phối hợp với
màng ngăn tử cung.
Hợp chất samma: Qua thử nghiệm, loại gel âm
đạo này cho thấy an toàn và hiệu quả trong việc tránh thai (thử nghiệm ở động vật
thấy giảm tỷ lệ có thai hơn 90%), đồng thời có thể ngăn chặn HIV và hai chủng
virut simplese herpes (HSV-1, HSV-2) vì ức chế hoạt tính của chúng cũng như của
cả lậu cầu, riêng với Chlamydia tác dụng có yếu hơn. Ưu điểm: tuy samma tác
động đến tinh trùng và các khuẩn gây bệnh lây truyền qua đường tình dục nhưng
nó không gây hại cho các vi khuẩn có lợi ở âm đạo và không làm tổn thương các
tế bào bình thường. Nó cũng không gây kích thích âm đạo hoặc làm ảnh hưởng đến
môi trường tự nhiên của âm đạo.
Lời khuyên
Không dùng thuốc này cho phụ nữ đang nuôi
con bú. Trước khi đặt thuốc một lúc và 8 tiếng sau khi quan hệ không nên rửa âm
đạo hoặc tắm bằng xà phòng thông dụng vì chúng có thể phá hủy hoạt chất chính
của thuốc. Khi dùng thuốc này không nên dùng kèm với bất kỳ loại thuốc nào khác
vì có thể có tương tác làm giảm tác dụng của thuốc. Không nên áp dụng cách này
vào mùa hè. Nên phối hợp với các phương pháp khác như màng ngăn tử cung hoặc
bao cao su để đạt hiệu quả cao hơn trong việc phòng tránh thai. Tổ chức Y tế
Thế giới (WHO) và Cơ quan kiểm soát bệnh của Mỹ (CDC) đã có nhận xét vì N9 hoạt
động như một chất tẩy rửa, có thể làm tổn thương hay kích thích lớp biểu mô của
âm đạo hay trực tràng (hàng rào đầu tiên phòng chống nhiễm khuẩn) nên N9 có thể
làm tăng nguy cơ nhiễm các bệnh lây truyền qua đường tình dục và HIV khi dùng
bôi lên bao cao su. Do đó các bao cao su có chứa N9, trên nhãn có ghi rõ.
Suckhoedoisong.vn
