Điện quang can thiệp nói chung và can thiệp các bệnh lý dị dạng mạch não nói riêng đang khẳng định ưu thế vượt trội trong điều trị các bệnh lý dị dạng mạch phức tạp. Cùng với sự phát triển các máy móc hiện đại, vật liệu dùng trong can thiệp nội mạch liên tục phát triển và đổi mới.
Trên thế giới lĩnh vực can thiệp bệnh lý dị dạng mạch não đã được tiến hành từ cách đây 30 năm. Ở Việt Nam, can thiệp bệnh lý dị dạng mạch não được tiến hành từ năm 2000, đi đầu là Khoa Chẩn đoán hình ảnh, Bệnh viện Bạch Mai. Sau 2 thập kỷ, đến nay, Trung tâm Điện quang (tiền thân là khoa Chẩn đoán hình ảnh), Bệnh viện Bạch Mai đã can thiệp các bệnh lý dị dạng mạch não và đem lại kết quả rất tốt. Một trong số kỹ thuật đó là: Thông trực tiếp động mạch cảnh xoang hang (FCC). PGS.TS. Vũ Đăng Lưu, Giám đốc Trung tâm Điện quang, Bệnh viện Bạch Mai cho biết: Thông trực tiếp động mạch cảnh xoang hang (FCC) về bản chất là do xuất hiện luồng thông trực tiếp từ động mạch cảnh trong vào trong xoang hang. Bệnh lý này chiếm tỷ lệ cao ở Việt Nam, do liên quan cơ chế sinh bệnh sau chấn thương do tai nạn giao thông hoặc tai nạn sinh hoạt.
Trung tâm Điện quang từng tiếp nhận người bệnh Nguyễn Văn Đ *. Bệnh nhân sau khi bị tai nạn khoảng vài tháng, xuất hiện lồi mắt, đỏ mắt tăng dần, có thể lác, giảm thị lực, nghe thấy có tiếng thổi hay tiếng ù vùng tai hay vùng mắt tuỳ theo mức độ của luồng thông. Khám thấy lồi và đỏ mắt, nghe có tiếng thổi vùng mắt hoặc thái dương. Trên Siêu âm Doppler thấy tăng tốc độ dòng chảy động mạch cảnh trong bên tổn thương và giảm sức cản, thấy tĩnh mạch mắt giãn, đảo chiều dòng chảy và động mạch hoá.
PGS.TS. Vũ Đăng Lưu cho biết: Trước đây, bệnh lý này thường được điều trị bằng phẫu thuật nhưng hiệu quả rất thấp và nguy cơ tai biến cao. Ngày nay, với sự phát triển của y học, điều trị can thiệp nội mạch là phương pháp được lựa chọn tốt nhất để điều trị bệnh lý này.
Phương pháp can thiệp nội mạch là phương pháp sử dụng bóng hoặc vòng xoắn kim loại dưới trợ giúp vi ống thông đưa đến chỗ luồng thông rồi bơm bóng hoặc thả vòng xoắn kim loại làm tắc luồng thông mà vẫn bảo tồn được động mạch cảnh trong. Có thể thả một hoặc nhiều bóng nếu luồng thông lớn. Với các trường hợp lỗ rách phức tạp, nếu không điều trị bảo tồn được động mạch cảnh trong, có thể tiến hành nút tắc mạch mang ở phía trên và dưới luồng thông, hoặc gây tắc qua đường tĩnh mạch. (Hình 1)
Thông thường, khi luồng thông đã được bít tắc hoàn toàn thì sẽ hết các triệu chứng lồi mắt, đỏ mắt, thị lực sẽ dần được hồi phục lại.
Để được thăm khám và tư vấn bởi đội ngũ Giáo sư, bác sĩ, kỹ thuật viên giàu kinh nghiệm, người bệnh có thể đến khám bệnh tại Khoa Khám bệnh hoặc Khu điều trị ban ngày – 9 tầng, Bệnh viện Bạch Mai, 78 Đường Giải Phóng, Đống Đa, Hà Nội.
Nút thông động mạch cảnh xoang hang: a- Hình lồi đỏ mắt trái sau chấn thương. b- Hình CLVT thấy lồi mắt trái. c- Hình Siêu âm Doppler thấy giãn đảo chiều dòng chảy tĩnh mạch mắt. d- Hình thông trực tiếp động mạch cảnh xoang hang, luồng thông lưu lượng trung bình. e- Sau nút bằng 3 bóng, tắc hoàn toàn luồng thông. f- Hình kiểm tra sau nút luồng thông, mắt trái xẹp hết lồi.
Đỗ Hằng
*Tên bệnh nhân đã được thay đổi
