Thực trạng bệnh thoái hóa khớp gối ở Việt Nam
Theo
PGS.TS. Nguyễn Mai Hồng – Trưởng khoa Cơ xương khớp Bệnh viện Bạch Mai,
thoái hóa khớp gối chiếm khoảng 10,4% số bệnh nhân nhập viện tại Khoa
cơ xương khớp bệnh viện Bạch Mai. Bệnh thường gặp ở các khớp chịu lực,
trong đó hay gặp nhất là thoái hóa khớp gối, đặc biệt ở các bệnh nhân
nữ. Khoa cơ xương khớp Bệnh viện Bạch Mai mỗi tháng điều trị nội trú
khoảng 30-50 lượt bệnh nhân. Còn số bệnh nhân ngoại trú gấp 4-5 lần bệnh
nhân nội trú, tổng cộng khoảng 200-300 lượt bệnh nhân mỗi tháng.
Về
cơ bản, thoái hoá khớp là tổn thương thoái hoá chủ yếu của sụn khớp, do
quá trình sinh tổng hợp chất cơ bản (proteoglycan) bởi các tế bào sụn
có sự bất thường. Đặc trưng của bệnh là quá trình mất sụn khớp của tế
bào dưới sụn và tổ chức xương cạnh khớp tân tạo, phối hợp với tổn thương
của các sợi liên kết, các dây chằng quanh khớp, bao khớp và màng hoạt
dịch. Nguyên nhân thực sự của bệnh thoái hoá khớp vẫn chưa được khẳng
định, đó có thể là hậu quả của quá trình chuyển hóa sụn trong đó hoạt
động thoái hoá vượt trội hơn hoạt động tổng hợp. Các yếu tố tham gia vào
quá trình này là tuổi già, béo phì, di truyền, do chấn thương, thể thao
và nghề nghiệp, mãn kinh ở phụ nữ.
Tiêm tế bào gốc mô mỡ tự thân điều trị thoái hóa khớp gối cho bệnh nhân tại Bệnh viện Bạch Mai.
Những tác động tới chất lượng cuộc sống của người bệnh
Bệnh
thoái hóa khớp gối ảnh hưởng rất lớn tới chất lượng cuộc sống của bệnh
nhân. Bệnh thường gặp từ lứa tuổi trung niên trở đi và gần đây xuất hiện
cả người trẻ. Ở những người trên 35 tuổi, 52% có biểu hiện ít nhất một
triệu chứng của thoái hóa khớp như đau khớp, hạn chế cử động khớp gối và
lên tới 80% ở những người trên 70 tuổi. Người bệnh bị thoái hóa khớp
gối phải chịu đựng những cơn đau nhức dai dẳng đặc biệt khi thời tiết
chuyển mùa, ảnh hưởng nhiều tới chế độ sinh hoạt hàng ngày như đi bộ,
leo cầu thang… Tình trạng sưng khớp do thoái hóa khớp dẫn tới khó khăn
trong vận động, co duỗi khớp có khi cứng khớp không thể đi lại được đăc
biệt là vào thời gian buổi sáng lúc mới ngủ dậy, nhiều bệnh nhân phải
mất một khoảng thời gian nhất định để làm ấm khớp, giúp cho việc cử động
được dễ dàng hơn. Sau một thời gian bị thoái hóa khớp, sụn khớp bị hư
hại, bào mòn dần sẽ dẫn đến mất sụn, các đầu xương cọ vào nhau gây đau
đớn cho người bệnh. Cấu trúc khớp sẽ bị biến đổi dẫn tới mất chức năng
vận động, tàn phế. Ít ai biết rằng thoái hóa khớp là nguyên nhân gây tàn
phế lớn thứ 4 của con người.
Chính vì mức độ ảnh hưởng tới cuộc
sống và tỷ lệ mắc bệnh ngày càng tăng , với dân số gần 90 triệu người và
số người cao tuổi đang dần tăng lên, có thể thấy nhu cầu cần điều trị
của bệnh thoái hóa khớp gối ở Việt Nam là rất lớn và cấp thiết.
Các phương pháp điều trị thoái hóa khớp gối trước đây
Hiện
nay việc điều trị thoái khớp gối chủ yếu điều trị triệu chứng bao gồm
chỉ định nội khoa với các loại thuốc giảm đau chống viêm, tiêm chất nhờn
ổ khớp… kết hợp với các phương pháp như giáo dục bệnh nhân về phòng
ngừa, chống các tư thế xấu, các yếu tố nguy cơ nặng bệnh, vật lý trị
liệu hầu hết đều nhằm mục đích giảm đau cho bệnh nhân và duy trì chức
năng vận động khớp gối chứ chưa giải quyết được tận gốc bản chất của
bệnh là tổn thương mất sụn khớp.
Biện pháp điều trị ngoại khoa
thoái hoá khớp gối như đục xương chỉnh trục, nội soi rửa – bào khớp,
thay một phần hoặc toàn bộ khớp gối chỉ định cho các trường hợp hạn chế
chức năng nhiều, kháng lại với các phương thức điều trị nội khoa và
thường là ở giai đoạn muộn của thoái hóa khớp đặc biệt là phương pháp
thay khớp gối nhân tạo, tuy nhiên cũng e ngại đến những biến chứng của
khớp giả (nhiễm trùng, tổn hại thần kinh) và khớp giả chỉ có thể được
sử dụng dao động trong khoảng 10 đến 15 năm.
Việc điều trị bằng
các phương pháp này mặc dù cũng đã mang lại những lợi ích cho bệnh nhân,
nhưng cũng có những tác hại như: bệnh nhân có thể gặp phải tác dụng phụ
của thuốc; bệnh không được điều trị tận gốc… Do đó, một nhu cầu cấp
thiết cần một kỹ thuật điều trị mới thực sự tác động tới sự phục hồi sụn
khớp, phối hợp tốt với các phương pháp hiện tại, cải thiện các biến
chứng cũng như các mặt hạn chế của chúng.
Và Bệnh viện Bạch Mai đã
nghiên cứu và đưa vào ứng dụng biện pháp “Sử dụng tế bào gốc mô mỡ tự
thân để điều trị thoái khớp”. Đây là phương pháp điều trị bảo tồn, đáp
ứng được nhu cầu bức thiết đó.
Liệu pháp tế bào gốc mô mỡ tự thân điều trị thoái hóa khớp gối là gì?
Theo
GS. TS.Mai Trọng Khoa – Giám đốc trung tâm gen trị liệu, Phó giám đốc
Bệnh viện Bạch Mai, với liệu pháp sử dụng tế bào gốc tự thân, tế bào gốc
của chính bệnh nhân được phân tách từ mô mỡ, sau đó được kích hoạt và
tiêm vào ổ khớp. Dưới sự kích thích của các tác nhân tại chỗ tế bào gốc
sẽ phát huy các tác dụng khác nhau bao gồm việc biệt hóa thành tế bào
sụn; chống viêm; kích thích mô tại chỗ phát triển thông qua việc tiết ra
các yếu tố tăng trưởng… Như vậy phương pháp này có các ưu điểm vượt
trội so với các phương pháp trên vì giải quyết được tận gốc tổn thương
sụn khớp vốn là nguyên nhân gây thoái hóa khớp. Kỹ thuật này bổ sung một
mắt xích quan trọng cho chuỗi liệu pháp hiện tại, đạt hiệu quả cao và
an toàn, góp phần cải thiện chất lượng sống và tuổi thọ.
Qua
nghiên cứu tài liệu, kết quả các công trình nghiên cứu sản xuất và ứng
dụng tế bào gốc trên thế giới, đồng thời để đáp ứng tình hình thực tế ở
nước ta về xu hướng, nhu cầu phát triển ứng dụng các kỹ thuật mới trong
chẩn đoán và điều trị bệnh, dựa trên các căn cứ về con người, năng lực,
cơ sở vật chất, Bộ Y tế đã ban hành quyết định số 95/QĐ-BYT cho phép
Bệnh viện Bạch Mai được triển khai kỹ thuật điều trị thoái hóa khớp gối
bằng tế bào gốc mô mỡ tự thân từ năm 2012.
Những ưu điểm vượt trội
Kỹ
thuật phân tách tế bào gốc mô mỡ tự thân ứng dụng cho điều trị thoái
hóa khớp gối được Bệnh viện Bạch Mai sử dụng những công nghệ tiên tiến
với nhiều ưu điểm đã và đang được nghiên cứu và thực hiện tại nhiều
nước trên thế giới nhằm đảm bảo tính hiệu quả của kỹ thuật điều trị nhờ
khai thác được nhiều tế bào, thủ thuật tiến hành đơn giản, đảm bảo an
toàn cho bệnh nhân và thời gian điều trị ngắn. Với sự hỗ trợ nhiệt tình
của đội ngũ nhân viên y tá, bác sĩ của Bệnh viện Bạch Mai, các bệnh nhân
sau khi được điều trị bằng kỹ thuật tế bào gốc mô mỡ tự thân sẽ không
còn phải chịu đựng các cơn đau tái diễn nhiều lần trong khoảng thời gian
dài, cải thiện chức năng vận động và nâng cao chất lượng cuộc sống. Sau
3 năm triển khai liệu pháp tế bào gốc mô mỡ tự thân, khoa cơ xương
khớp và trung tâm gen tri liệu Bệnh viện Bạch Mai đã tiến hành kỹ thuật
trên nhiều bệnh nhân bị thoái hoá khớp gối và cho kết quả khả quan.
Phần lớn bệnh nhân có cải thiện triệu chứng lâm sàng cũng như tăng bề
dày sụn khớp sau khi tiêm tế bào gốc và người bệnh tỏ ra hài lòng với
phuơng pháp điều trị mới đầy hứa hẹn này.
Nguồn suckhoedoisong.vn
