Bệnh có thể chia làm 3 thời kỳ
Thời
kỳ đầu: Vệ khí dinh huyết không điều hoà, máu lưu thông kém đặc biệt là
vùng xa
như đầu ngón tay, chân; nên có dấu hiệu ngón chân lạnh, tê dại kiến bò;
bàn
tay, bàn chân, cẳng chân đau, tê lạnh, đau cách hồi.
Thời
kỳ tiếp theo: Khí trệ huyết ứ, mạch máu tắc nghẽn, ngón chân hoặc ngón
tay tím đỏ
dần chuyển thành tím, đen, đau tê, nhức không chịu được.
Thời
kỳ cuối: Hàn tà bị bó lại, uất kết nung nấu tân dịch, hoá hoả, hoả độc
làm cơ
nhục tổn thương, sưng to, vỡ, chảy nước vàng hoặc máu, mủ tuỳ thuộc vào
hoả độc
tà mạnh hay yếu, nhiều hay ít; cuối cùng gây tổn thương cơ nhục, cân
mạc, xương
khớp hoại tử thậm chí rụng đốt xương. Sau đây là một số bài thuốc điều
trị tùy
theo từng thể bệnh để bạn đọc tham khảo và áp dụng:
Thể hư hàn:
Triệu
chứng: Sắc mặt tái nhợt, người mệt mỏi, thích ấm sợ lạnh, chi mắc bệnh
lạnh sắc
da tái nhợt, tê dại đau, chườm nóng hoặc đắp ấm dễ chịu, cẳng chân, tay
hay
giật, đau mỏi tăng dần, nhiều khi đang đi phải đứng lại vì đau (đau cách
hồi),
tiểu tiện trong, đầy bụng hoặc sôi bụng, đại tiện lỏng; Lưỡi nhợt, rêu
trắng
mỏng; Mạch trầm trì vô lực.
Phương
pháp điều trị: Ôn kinh, tán hàn, hoạt huyết, thông lạc.
Bài
thuốc: Đào hồng tứ vật thang gia giảm gồm đương qui 12g, xích thược 12g,
đào
nhân 10g, hồng hoa 8g, quế chi 8g, đan sâm 12g, ngưu tất
16g, tang ký sinh 16g, bạch giới tử 8g, sinh
hoàng kỳ 12g, xuyên luyện tử 12g, bào khương 8g, hắc phụ tử 10g. Tất cả
cho vào nồi sắc với 2.000ml nước, lọc bỏ bã lấy 200ml. Uống ngày 1 thang
chia
làm 3 lần.
Thể khí trệ huyết ứ:
Triệu
chứng: Sắc mặt tối xạm, tinh thần ủ rũ, bứt rứt dễ nóng nảy, đêm đau
tăng, chân hoặc tay lạnh, sắc da thâm tím, khô; Chất lưỡi đỏ hoặc tím
thâm.
Mạch trầm tế.
Phương
pháp điều trị: Hoạt huyết khứ ứ, hành khí giải uất.
Bài
thuốc: Thông mạch hoạt huyết thang gồm đương qui 12g, hoàng kỳ 16g ,
sinh địa
12g, huyền sâm 12g, kim ngân hoa 10g, bồ công anh 10g, tử hoa địa đinh
12g, đan
sâm 12g, hồng hoa 8g, nhũ hương 10g, một dược 10g, diên hồ sách 8g, cam
thảo
6g. Cách sắc và uống như bài trên.
Thể nhiệt độc thịnh:
Triệu
chứng: Sắc mặt xạm khô, người bứt rứt khó chịu, ù tai chóng mặt, chi mắc
bệnh
đen tím, sưng to mọng, đau liên tục, tại chỗ bắt đầu lở loét hoại tử,
chi phù
da bóng, chảy nước hoặc chảy máu, mủ; Chất lưỡi đỏ, rêu lưỡi vàng dầy.
Mạch tế
sác.
Phương
pháp điều trị: Thanh nhiệt giải độc, hoạt huyết thông lạc.
Bài
thuốc: Tứ diệu thang gia giảm gồm hoàng kỳ 16g, đương qui 12g, kim ngân
hoa
16g, sinh cam thảo 6g, đan sâm 12g, tử thảo nhung12g, xích thược 12g,
ngưu tất
12g, nhũ hương 10g, một dược 10g, địa miết trùng 10g, địa long 12g. Sắc
uống
như trên.
Thể khí huyết lưỡng hư:
Triệu
chứng: Người mệt mỏi, gầy yếu, ra nhiều mồ hôi, chi bị bệnh đau ít hoặc
đỡ đau,
vết loét lâu ngày chảy mủ, máu hoặc nước vàng, không liền miệng, da sắc
vàng
xạm; Chất lưỡi bệu, nhợt, mạch trầm tế vô lực.
Phương
pháp điều trị: Bổ khí dưỡng huyết, hoạt huyết thông lạc.
Bài
thuốc: Cố bộ thang gia giảm gồm kim ngân hoa 16g, đương qui 12g, thạch
hộc 12g,
hoàng kỳ 16g, sâm cát lâm 10g, ngưu tất 12g, xuyên sơn giáp
10g. Sắc uống ngày 1 thang.
Nếu
đã biểu hiện thoát thư phải ngâm rửa bằng nước sắc lá mỏ quạ + muối; tuỳ
tình
hình cụ thể có thể dùng một trong các thuốc bôi thích hợp như Bát nhị
đơn, Bạch
ngọc cao hoặc Ngọc hồng sinh cơ cao.
YHTH
Theo TW hội Đông y
Việt Nam
