Trong 5 năm qua
(2011-2015), các Chương trình mục tiêu Quốc gia về y tế đã đạt được khá nhiều
thành tựu góp phần vào công tác chăm sóc sức khỏe nhân dân, duy trì và mở rộng
các hoạt động phòng, chống dịch bệnh. Tuy nhiên, chương trình vẫn còn khá nhiều
thách thức khi nguồn vốn bị cắt giảm mạnh. Chính vì vậy, trong giai đoạn tới,
để huy động nguồn vốn hiệu quả, ngành y tế khuyến khích doanh nghiệp tham gia
và đóng góp cho công tác phòng, chống dịch bệnh để giảm dần sự bao cấp của Nhà
nước trong lĩnh vực y tế thông qua việc triển khai các dịch vụ có thu phí…
Đây là những thông tin
được đưa ra tại hội nghị tổng kết Chương trình mục tiêu Quốc gia ngành y tế
giai đoạn 2011-2015 và định hướng Chương trình mục tiêu giai đoạn 2016-2020 do
Vụ Kế hoạch Tài chính – Bộ Y tế tổ chức ngày 13/4 tại Hà Nội.
Tiêm phòng lao cho trẻ tại trạm y tế phường.
Thay đổi cơ bản nhận
thức của người dân về ý thức chăm sóc, bảo vệ sức khỏe
Tại hội nghị, ông
Nguyễn Nam Liên – Vụ trưởng Vụ kế hoạch Tài chính (Bộ Y tế) cho hay: Trong giai
đoạn 2011-2015, Bộ Y tế được giao thực hiện 4 Chương trình mục tiêu Quốc gia
gồm: Chương trình mục tiêu Quốc gia y tế; Chương trình mục tiêu Quốc gia An
toàn vệ sinh thực phẩm; Chương trình mục tiêu Quốc gia Dân số-Kế hoạch hóa gia
đình; Chương trình mục tiêu Quốc gia Phòng, chống HIV/AIDS.
Theo báo cáo được nêu
tại hội nghị, hơn 17 nghìn tỷ đồng đã được huy động trên cả nước cho chương
trình. Đổi lại, chúng ta có một bức tranh toàn cảnh mới mà ở đó, nhận thức của
người dân về chăm sóc và bảo vệ sức khỏe được nâng lên rất nhiều. Số người tử
vong bởi nhiều dịch bệnh nguy hiểm giảm đáng kể. Các nguy cơ dịch bệnh lớn đều
được kiểm soát và khống chế… Điều này có được nhờ trong giai đoạn này, 4 chương
trình được ngành y tế đồng thời triển khai trên diện rộng. Trong đó, hàng loạt
những bệnh mạn tính được quan tâm.
Cụ thể: Dự án phòng
chống một số bệnh có tính chất nguy hiểm đối với cộng đồng đã đạt được nhiều
kết quả khả quan. Ngành y tế đã hoàn thành mục tiêu giảm 18% tỷ lệ
mắc/100.000 dân do sốt xuất huyết so với trung bình giai đoạn 2006-2010
(giai đoạn 2006-2010 là 119,06%), duy trì tỷ lệ chết/mắc do sốt xuất
huyết xuống dưới 0,09%.
100% (63/63) tỉnh,
thành phố đạt 4 tiêu chuẩn loại trừ bệnh phong, trên 50% số huyện/thị xã trong
cả nước không còn bệnh nhân phong mới trong 5 năm, 90% bệnh nhân phong bị tàn
tật được phẫu thuật, phục hồi chức năng và 85% bệnh nhân phong tàn tật được săn
sóc tàn tật.
Giai đoạn 2011-2015,
hoạt động khám sàng lọc và quản lý bệnh nhân tăng huyết áp được triển khai trên
địa bàn 1.179 xã/phường trên toàn quốc. Nhờ đó, hơn 2 triệu người từ 40 tuổi
trở lên đã được khám sàng lọc.
Đặc biệt, trong Chương
trình tiêm chủng mở rộng, Bộ Y tế luôn duy trì được tỷ lệ tiêm chủng đầy đủ cho
trẻ em dưới 1 tuổi đạt >90%. Trên 90% nữ 15-35 tuổi được tiêm đủ mũi vắc-xin
uốn ván và trên 90% trẻ được tiêm mũi 2 vắc-xin sởi; hoàn thành chiến dịch tiêm
vắc-xin sởi-Rubella cho trẻ từ 1-14 tuổi trên toàn quốc lớn nhất từ trước đến
nay, đạt tỷ lệ 98%.
Bộ Y tế cũng nhấn
mạnh, Chương trình Mục tiêu Quốc gia về ATVSTP đã đạt được nhiều kết quả. Hệ
thống tổ chức quản lý ATTP được hình thành từ TW đến địa phương, hệ thống kiểm
nghiệm ATTP đã bước đầu đáp ứng được hoạt động kiểm nghiệm với 1 Viện Kiểm
nghiệm VSTPQG, 3 Trung tâm kiểm nghiệm khu vực, 14 cơ quan kiểm tra nhà nước về
thực phẩm nhập khẩu và phòng kiểm nghiệm thuộc 63 Trung tâm Y tế dự phòng các
tỉnh/thành phố. Cả nước đã tiến hành thanh, kiểm tra trên 2,6 triệu lượt cơ sở
thực phẩm, số cơ sở vi phạm chiếm khoảng 20%, số tiền phạt khoảng 99,6 tỷ đồng;
ngoài ra còn công khai tên, địa chỉ các cơ sở vi phạm để người dân được biết.
Về Chương trình mục
tiêu Quốc gia DS-KHHGĐ, giai đoạn 2011-2015, tốc độ tăng dân số được khống chế
ở khoảng 1,05%/năm, quy mô dân số năm 2015 là 91,7 triệu người đạt mục tiêu đề
ra (<93 triệu người), mô hình gia đình ít con ngày càng được chấp nhận rộng
rãi.
Đặc biệt, về Chương
trình mục tiêu Quốc gia Phòng, chống HIV/AIDS, trong giai đoạn qua, tỷ lệ nhiễm
HIV/AIDS trong cộng đồng được duy trì dưới 0,3% dân số, trong đó đạt cả 3 tiêu
chí: giảm số nhiễm mới, số chuyển sang AIDS và số tử vong vì AIDS.
Một số tồn tại
Tuy nhiên, tại hội
nghị này, ông Liên cũng thẳng thắn chỉ rõ, Chương trình mục tiêu Quốc gia
ngành y tế giai đoạn 2011-2015 vẫn còn tồn tại những hạn chế. Nguyên nhân khách
quan của những hạn chế này là do giai đoạn 2011-2015 có sự cắt giảm không nhỏ
về nguồn ngân sách nhà nước cho các chương trình mục tiêu quốc gia cũng như cho
các hoạt động đầu tư công khác. Nguồn vốn ngoài nước giảm dần do Việt Nam trở
thành nước có mức thu nhập trung bình.
Về chủ quan, đôi khi,
địa phương còn trông chờ vào nguồn bổ sung có mục tiêu của Trung ương, nên chưa
chủ động trong công tác huy động nguồn lực cho hoạt động của các chương trình
mục tiêu quốc gia”,…
Chăm sóc và điều trị cho bệnh nhân nhiễm HIV.
Chương trình mục tiêu
Y tế – Dân số và Phát triển hệ thống y tế địa phương giai đoạn 2016-2020
Thông tin tại hội nghị
cho biết, trong giai đoạn 2016-2020, ngành y tế đề nghị được triển khai 2
Chương trình mục tiêu là: Chương trình: Y tế – Dân số và Phát triển hệ thống y
tế địa phương nhằm giải quyết hàng loạt những vấn đề về phòng chống dịch bệnh
cũng như phát hiện sớm, kịp thời khống chế không để dịch bệnh xảy ra, giảm tiếp
số mắc và tử vong do một số bệnh truyền nhiễm nguy hiểm, các bệnh không lây
nhiễm phổ biến, nâng cao kiểm soát an toàn thực phẩm, khống chế và giảm tỷ lệ
nhiễm HIV/AIDS, duy trì mức sinh hợp lý, cân bằng giới tính khi sinh và nâng
cao chất lượng dân số…
Chương trình mục tiêu
Y tế – Dân số gồm 8 dự án thành phần gồm Dự án Phòng, chống một số bệnh truyền
nhiễm nguy hiểm và các bệnh không lây nhiễm phổ biến; Dự án Tiêm chủng mở rộng;
Dự án Dân số và phát triển; Dự án An toàn thực phẩm; Dự án Phòng, chống
HIV/AIDS; Dự án Đảm bảo máu an toàn và phòng chống một số bệnh lý huyết học; Dự
án Quân dân y kết hợp và Dự án Quản lý và truyền thông y tế.
Chương trình Phát
triển hệ thống y tế địa phương gồm 3 dự án: Đầu tư cơ sở hạ tầng, trang thiết
bị các BVĐK và chuyên khoa tuyến tỉnh, khu vực, bệnh viện vệ tinh chuyên khoa
ung bướu, tim mạch, ngoại-chấn thương, sản, nhi; Đầu tư xây dựng, nâng cấp hệ
thống bệnh viện YHCT toàn quốc; Đầu tư cho một số dự án thuộc đề án phát
triển y tế biển đảo.
Một trong những giải
pháp để thực hiện thành công 2 chương trình nói trên, theo Bộ Y tế là phải làm
sao để động viên được các nguồn lực từ địa phương cũng như quốc tế cùng phối
hợp với Trung ương. Về vấn đề này, Phó Chủ nhiệm Ủy ban về Các vấn đề xã hội
của Quốc hội Nguyễn Văn Tiên cho rằng: Bộ Kế hoạch và đầu tư phải có chỉ đạo
bằng văn bản kế hoạch chi ngân sách, trong đó có khoản chi cho y tế như thế nào
để các địa phương thực hiện.
Vì vậy, trong giai
đoạn tới, Bộ Y tế kiến nghị Chính phủ tiếp tục vận động các nhà tài trợ có kế
hoạch đầu tư dài hạn và giảm kinh phí có lộ trình để Việt Nam chuẩn bị các điều
kiện tăng các nguồn kinh phí trong nước, giảm dần khoảng trống thiếu hụt kinh
phí. Thông qua đó, đảm bảo duy trì và mở rộng các hoạt động phòng, chống dịch
bệnh, đặc biệt là các mô hình hiệu quả đã được xây dựng thành công bằng kinh
phí tài trợ quốc tế.
Nguồn Suckhoedoisong.vn
