 ThS. BSCKII. Nguyễn Hồng Hà. |
PV: Hiện
nay rất nhiều người có dấu hiệu của bệnh cúm đã vội tìm đến các cơ sở y
tế yêu cầu xét nghiệm xem mình có mắc cúm A/H1N1/2009 hay không. Vậy
xin ông cho biết, với những dấu hiệu bệnh như thế nào thì người bệnh
cần phải xét nghiệm?
ThS. Nguyễn Hồng Hà:
Về mặt lâm sàng, bệnh cúm nói chung có biểu hiện rất giống nhau nên khó
phân biệt đâu là cúm mùa thông thường và cúm A/H1N1/2009. Bệnh nhân đều
sốt cao đột ngột trên 38 độ C, có nhức đầu, đau mỏi toàn thân và triệu
chứng đường hô hấp nổi bật như ho, chảy nước mũi, viêm và đau họng. Có
thể xuất hiện khó thở nếu có tổn thương ở phổi nhiều, một số trường hợp
có thể xuất hiện tiêu chảy vài ba lần trong ngày.
Song song với
đại dịch cúm A/H1N1/2009 hiện nay thì bệnh cúm mùa vẫn diễn ra thường
xuyên ở tất cả mọi vùng miền trên thế giới và ai cũng có thể mắc phải
nếu chưa có miễn dịch. Chính vì vậy, để phân biệt được cúm mùa hay cúm
A/H1N1/2009, cần phải lấy dịch mũi họng làm xét nghiệm. Tuy nhiên, để
tránh tình trạng quá tải cho các cơ sở xét nghiệm hiện nay thì “ai là
người cần phải làm xét nghiệm”? Đó là người có biểu hiện cúm với yếu tố
dịch tễ là đi đến vùng có dịch, người có tiếp xúc gần với người mắc cúm
A/H1N1/2009 đã được khẳng định dương tính hoặc là trong cùng một cộng
đồng nhỏ (gia đình, lớp học, cơ quan…) có nhiều người cùng có biểu
hiện bệnh giống nhau.
PV: Khi nghi ngờ mắc cúm A/H1N1/2009, khi nào bệnh nhân có chỉ định phải nhập viện để điều trị hay cách ly tại nhà, thưa ông?
ThS. Nguyễn Hồng Hà:
Hiện nay ở nhiều nước dịch đã lan tràn mạnh mẽ ở cộng đồng, ở nước ta
bệnh nhân cúm A/H1N1/2009 cũng đã xuất hiện tại một số trường học, cơ
quan tại thành phố Hồ Chí Minh, Hà Nội… Khuyến cáo người dân khi có
biểu hiện mắc cúm cần đến cơ sở y tế để khám. Tùy từng tình trạng bệnh,
bác sĩ sẽ chỉ định cách ly tại nhà nếu bệnh nhân có triệu chứng nhẹ: có
biểu hiện cúm nhưng không quá mệt mỏi, không khó thở, không có bệnh mạn
tính kèm theo thì không cần phải nhập viện mà chỉ cần cách ly tại nhà
để theo dõi và điều trị triệu chứng (uống paracetamol để hạ sốt khi sốt
trên 38 độ C cách 6 giờ/lần, uống nhiều nước, nằm nghỉ ngơi tại giường,
ăn thức ăn mềm, đủ dinh dưỡng, đeo khẩu trang khi tiếp xúc với người
khác ở cự ly dưới 1m). Sau một tuần bệnh sẽ tự khỏi. Những người có
biểu hiện cúm nặng: mệt mỏi, khó thở và có các yếu tố dịch tễ (đi đến
vùng có dịch, tiếp xúc gần với người mắc cúm A/H1N1/2009 đã được khẳng
định) thì bác sĩ sẽ chỉ định nhập viện điều trị theo dõi và xét nghiệm
để chẩn đoán. Nếu có kết quả dương tính với cúm A/H1N1/2009 thì bác sĩ
sẽ chỉ định điều trị cách ly và thông báo cho những người có tiếp xúc
gần với bệnh nhân chú ý theo dõi và đến viện khám khi có biểu hiện cúm.
Trường hợp âm tính hoặc là cúm mùa thì có thể về điều trị tại nhà.
Các
trường hợp bệnh nhân là người cao tuổi, trẻ em suy dinh dưỡng, phụ nữ
mang thai, người mắc bệnh mạn tính (tim mạch, đái tháo đường, bệnh phổi
tắc nghẽn mạn tính…) cần đặc biệt chú ý đến các dấu hiệu bệnh vì các
bệnh nhân này dễ bị biến chứng nặng nếu không được điều trị đúng. Không
chỉ có cúm A/H1N1/2009 gây nguy hiểm cho những bệnh nhân này mà các
bệnh cúm mùa cũng dễ làm bệnh nhân tử vong nếu không được chăm sóc tốt.
Những người có bệnh cúm thông thường nói chung cũng nên nghỉ ngơi chăm
sóc tại nhà cho đến khi khỏi bệnh để tránh lây lan cho cộng đồng.
PV: Trong điều kiện nào thì phải thành lập bệnh viện dã chiến, thưa ông?
ThS. Nguyễn Hồng Hà:
Mức độ dịch của nước ta hiện nay đã lan ra cộng đồng, tuy nhiên các
bệnh viện vẫn đủ sức đảm nhận thu dung và điều trị cho bệnh nhân. Chỉ
khi bệnh nhân quá đông, các bệnh viện hiện nay không thể điều trị hết
thì mới thành lập bệnh viện dã chiến. Thời gian vừa qua, ngành y tế
thực hiện điều trị và cách ly tại chỗ nhiều ca bệnh cùng nhiễm cúm
A/H1N1, có thể gọi đây là khu “cách ly và điều trị tập trung”. Hoạt
động của hình thức điều trị này là kinh nghiệm tốt cho việc thành lập
các bệnh viện dã chiến nếu dịch xảy ra dữ dội hơn nữa.
PV: Mặc
dù đã được Bộ Y tế khuyến cáo nhưng nhiều người vẫn tự ý đi săn lùng
thuốc tamiflu để dự trữ khiến giá thuốc bị đẩy lên gấp mấy lần bình
thường. Là người điều trị trực tiếp các bệnh nhân cúm A/H1N1/2009, ông
nói gì với cộng đồng về vấn đề này?
ThS. Nguyễn Hồng Hà: Tự
ý dùng thuốc khi không có chỉ định của bác sĩ đối với bất kỳ bệnh lý
nào cũng rất nguy hiểm cho người bệnh. Càng nguy hiểm hơn đối với các
bệnh do virut, vi khuẩn vì sẽ gây ra tình trạng kháng thuốc. Đặc biệt
sử dụng bừa bãi tamiflu để điều trị cúm A/H1N1 sẽ dẫn đến nguy cơ kháng
thuốc. Ngành y tế luôn sẵn sàng đủ thuốc điều trị cúm cho bệnh nhân ở
các cơ sở điều trị.
PV: Xin cảm ơn ông!
Lê Hảo (thực hiện) – www.suckhoedoisong.vn
